Wolter Leest #4: Landherstel

Judith D. Schwartz – Landherstel

Afgelopen weken las ik Landherstel van journaliste Judith Schwartz. In dit boek beschrijft ze landherstelprojecten van over de hele wereld. Ze laat daarbij de pioniers aan het woord die indrukwekkende resultaten realiseren in eco-herstel. En dat komt goed uit want de Verenigde Naties riepen dit decennium (2021-2030) uit tot het decennium van het ecosysteemherstel.

Ze opent het boek met misschien wel de meest indrukwekkende aanpak uit het boek. Dat van de vergroening van het Löss plateau in China waar John Liu bij betrokken is. Ecoherstel heeft volgens John Liu alleen kans van slagen wanneer er wordt aangesloten bij evolutionaire tendensen. Processen die leiden tot meer diversiteit, complexiteit en overvloed. Hij constateerde bij alle projecten waar hij bij betrokken is dat de pijlers van gezondere bestendige ecosystemen uit de volgende drie, onderling samenhangende trends bestaan:

  1. meer biomassa
  2. meer bodemorganische stof
  3. meer biodiversiteit

Ik kan het dan natuurlijk niet laten om na te denken over onze Herenboerderij. Wat een verschil met die groene biljartlakens die we voornamelijk om ons heen zien in het landschap. 

Liu stelt daarbij: ‘menselijke activiteit die niet is afgestemd op de evolutionaire trends die het ecologisch functioneren sturen, leiden tot de wereldwijde ineenstorting van de ecosystemen en tot het einde van de beschaving’. Een even logische als pijnlijke boodschap. Het probleem is het probleem van de ‘economische externaliteiten’. Schadelijke gevolgen van zakendoen, zoals water- en luchtvervuiling komen niet ten laste van de producent. Daarom reserveert de Nederlandse regering tientallen miljarden om de problemen van ‘de externaliteiten’ op te lossen. Het staat niet op de balans, dus bestaat het voor bedrijven niet. John Liu laat de lezer zien dat je er ook andere manieren zijn om rijkdom te creëren dan door de productie en verkoop van goederen. We moeten anders denken over werk en productiviteit (geen bullshit jobs). Waarom niet inzetten in zinvolle banen die meer opleveren voor de aarde vraagt hij zich af. Hij besluit het eerste hoofdstuk met de gerustellende gedachte: ‘Er is niets mis met de aarde’. De natuur heeft de neiging tot overvloed, het is de mens gedreven door hebzucht die de natuurlijke rijkdom heeft aangetast. Dat hoeven we niet te accepteren.

Het project van Liu is een van de 7 projecten die beschreven worden in dit boek. Omdat het indrukwekkende projecten zijn die je eigenlijk in het echt moet zien, heb ik een aantal voorzien van linkjes. Kijk ze vooral om de prachtige projecten te zien. Zo beschrijft de auteur het Al Baydha-project in Mali, het werk van het Community Consensus Institute in Cabezon, het herstel van Maui na het vertrek van een grote suikerplantage, lessen van het progressieve New Cowgirl Camp in de Verenigde Staten en tot slot een reportage vanuit het Ecosystem Restoration Camp (ERC).

Het is met al de voorbeelden en hun inspirators een boek vol hoop. En de auteur concludeert uiteindelijk dat het niet alleen over het herstel van ecosystemen gaat, maar ook over de kracht van focussen op mogelijkheden in plaats van op belemmeringen, op het beste mogelijke resultaat in plaats van angst, op actie in plaats van apathie.

Ze eindigt op de laatste pagina’s met een oproep die een Herenboer op het lijf geschreven is. Misschien zou je om te beginnen land zoeken om te herstellen en er te wonen, of het land herstellen waar je al woont. Het gehalte organisch materiaal in de bodem verhogen. Water in de grond houden. Gezond voedsel telen. Bomen en struiken met diepe wortels planten. Dieren op het land introduceren. Gemeenschappen vormen met anderen die net als jij gepassioneerd zijn over het helen van de aarde. De apathie doorbreken. Het cynisme overboord. 

Kortom, aan de slag met onze Herenboerderij in de Kennemerland.

Boeken zijn er om gelezen te worden! Wil je dit boek lenen? Laat het me weten en stuur een appje (06-46846273) en ik zorg dat het boek bij je terecht komt.

Deel dit bericht: