Wolter Leest #1: Boerenleven
Tijdens mijn studie kreeg ik van een vriend een gouden tip: lees iedere maand een boek over jouw vakgebied. Dat maakt je werk leuk én je weet al snel meer dan al je collega’s. Dat heb ik in mijn oren geknoopt. Toen we begonnen met Herenboeren dook ik dus de boekwinkel in en kocht een boek over boeren. En het bleef niet bij een boek. In deze rubriek zal ik elke keer als ik een boek gelezen heb een korte recensie schrijven.
We beginnen met Boerenleven van James Rebanks uit 2020. De engelse titel is fraaier: English Pastoral: An inheritance. James Rebanks is een schaapherder in het Engelse Lake District. In het boek vertelt hij over hoe zijn grootvader, zijn vader en uiteindelijk ook hijzelf boert op het engelse platteland. Door de familiegeschiedenis heen beschrijft hij sinds zijn jeugd de opkomst van intensivering van de landbouw. De introductie van kunstmest, bestrijdingsmiddelen en de almaar dalende prijzen voor landbouwgoederen die de boeren klem zetten. Hij benoemt zo de grootste problemen. Door stijgende lonen, dalende prijzen en toegenomen mechanisatie werkt er nauwelijk nog iemand op het platteland.
“Nu zetten de meesten nooit meer een voet in het veld dat hen voedde – wat ofwel een bevrijding van een soort stompzinnige sleur was, of het verlies van contact met de essentiële processen die ons voeden, afhankelijk van hoe je het bekijkt.”
Omdat het de schrijver persoonlijk raakt – hij beschrijft zijn eigen familiegeschiedenis – voel je mee wat het hem doet dat het zo geliefde landschap van houtwallen en stenen muren langzaam verwoest wordt. Dat gaat sluipenderwijs omdat er veel tijd zit tussen oorzaak en gevolg. De wereld stort niet in op één dag. Maar met kleine beetjes.
De boer zit klem. “Het geld dat mensen denken te besteden aan voedsel van boerderijen gaat bijna allemaal naar de voedselverwerkende industrie en naar de groothandel en de detailhandel.” Het doet me denken aan de gesprekken die we de afgelopen weken voerden met de verschillende boeren in de omgeving van Castricum. Ook James Rebanks doet werk naast zijn boerderij om rond te komen. En moet uit verschillende potjes proberen een inkomen samen te stellen.
Als uiteindelijk James Rebanks de boerderij overneemt van zijn vader probeert hij uit te vinden hoe hij op een goede manier kan boeren in samenwerking en respect met de natuur. Dat betekent dat hij de huidige manier van boeren verandert en zich bezint op de middelen waarvan veel boeren inmiddels afhankelijk zijn. De oplossing voor deze problemen stelt hij: de terugkeer naar gemengde wisselbouw en veeteelt. Rebanks zou een uitstekende Herenboer zijn op onze boerderij.
Boeken zijn er om gelezen te worden! Wil je dit boek lenen? Laat het me weten en stuur een appje (06-46846273) en ik zorg dat het boek bij je terecht komt.